Hệ điều hành là gì? Các loại hệ điều hành hiện nay

Ở mỗi loại thiết bị sẽ sử dụng sẽ sử dụng hệ điều hành khác nhau, tuy nhiên, có nhiều hệ điều hành có thể hoạt động trên nhiều thiết bị. Vậy, hệ điều hành là gì? Có những loại hệ điều hành nào? Theo dõi bài viết sau của Long Vân để có thêm thông tin chi tiết về hệ điều hành và chức năng mà hệ điều hành mang lại.

Mục lục

Hệ điều hành là gì?

Hệ điều hành (tên tiếng anh: Operating System - OS) là phần mềm hệ thống nhằm quản lý cả phần cứng và phần mềm của máy tính. Được xem như là phần trung gian giữa phần cứng và phần mềm, giúp người dùng có thể giao tiếp dễ dàng với thiết bị đang sử dụng.

Hệ điều hành được phát triển đầu tiên vào năm 1956 với tên là GM-NAA I/O (General Motors and North American Aviation Input/Output). Đây là hệ điều hành được sản xuất bởi General Motors nhằm hoạt động trên IBM 704 của họ.

Phân loại hệ điều hành hiện nay

Hiện nay, tùy vào nhu cầu sử dụng của người dùng và đặc điểm của các hệ điều hành mà có thể phân loại như sau:

• Dựa vào người dùng: Dựa vào số lượng người dùng mà có thể phân loại hệ điều hành thành đơn nhiệm hay đa nhiệm.

• Mã nguồn: Hiện hệ điều hành được phân thành 2 mã nguồn khác nhau, là mã nguồn mở (được phép công khai) và hệ điều hành mã nguồn đóng (không được công khai).

• Kiến trúc hệ thống: Có thể dựa vào kiến trúc hệ thống mà phân chia hệ điều hành thành phân tán (tài nguyên được phân phối trên nhiều máy tính khác nhau) và hệ điều hành tập trung (tài nguyên được quản lý tập trung tại một máy chủ trung tâm).

• Thiết bị sử dụng: Ở các thiết bị khác nhau như máy tính, điện thoại, máy tính bản… sẽ có các hệ điều hành phù hợp khác nhau. Ví dụ như sau:

  • Máy tính: Windows, Linux, macOS…

  • Điện thoại: Android, Windows Phone, iOS…

  • Máy tính bảng: Android, iPadOS, Windows 10X…

Chức năng của hệ điều hành

Hệ điều hành là cầu nối trung gian giữa người dùng và thiết bị, giúp họ sử dụng thiết bị được dễ dàng, đem lại hiệu quả cao. Cụ thể các chức năng chính của hệ điều hành như sau:

Quản lý tiến trình

Hệ điều hành đảm nhận nhiệm vụ quản lý tiến trình đang hoạt động trên hệ thống bằng việc tạo, kiểm soát, điều hướng… Nhằm đảm bảo tránh xảy ra lỗi, các tiền trình có thể hoạt động một cách hiệu quả, bên cạnh đó nhằm đảm bảo nhiều tiến trình có thể hoạt động hiệu quả, không ảnh hướng đến nhau, đem lại sự an toàn và ổn định cho hệ thống.

Quản lý bộ nhớ

OS thực hiện hiện quản lý bộ nhớ chính bởi bất kỳ hệ điều hành nào hoạt động được đều đưa vào bộ nhớ chính, thực hiện phân bổ hợp lý và giải phóng bộ nhớ khi cần thiết. Bên cạnh đó, thực hiện theo dõi bộ nhớ chính, các bộ nhớ đang được sử dụng hay bộ nhớ trống nhằm cấp phát tài nguyên hợp lý.

Quản lý giao diện người dùng

Hệ điều hành cung cấp cho người dùng giao diện tương tác với hệ thống, thông qua giao diện người dùng (GUI) và giao diện dòng lệnh (CLI). Với GUI, người dùng có thể dễ dàng tương tác với hệ thông qua cửa sổ, biểu tượng hay các yếu tố đồ họa khác. Còn với CLI, cung cấp cho người dùng kiểm soát trực tiếp thông qua các dòng lệnh.

Bảo mật hệ thống

Cung cấp các tính năng sẵn có để chống lại các cuộc tấn công độc hại, virus… nhằm đảm bảo dữ liệu và tài nguyên, hệ thống được an toàn. Các tính năng sẵn có sẽ bao gồm như quản lý quyền truy cập, mã hóa dữ liệu, xác thực truy cập người dùng…

Quản lý tài nguyên

Hệ điều hành sẽ thực hiện quản lý toàn bộ tài nguyên của hệ thống, bao gồm là bộ nhớ, CPU, tệp, thiết bị ngoại vi… giúp đảm bảo rằng tài nguyên được phân phối nhanh chóng khi cần thiết và đảm bảo tính sẵn có, phân bổ hợp lý nhằm mang lại hiệu quả cao trong hoạt động.

Ngoài các chức năng trên, hệ điều hành còn có một số chức năng khác mà người dùng cần phải quan tâm như:

• Quản lý bộ nhớ ngoài.

• Quản lý hệ thống lưu trữ.

• Quản lý hệ thống tệp.

Kết luận

Hệ điều hành là phần mềm giúp quản lý phần cứng và phần mềm, với nhiều chức năng khác nhau giúp người dùng có thể giao tiếp với thiết bị một cách dễ dàng. Có thể phân loại hệ điều hành theo nhiều khía cạnh khác nhau, phụ thuốc vào đặc điểm của hệ điều hành đó. Hy vọng với những thông tin hữu ích trên của Long Vân đã giúp bạn có thêm thông tin chi tiết về hệ điều hành.